Sukcesja firmy jednoosobowej. Jak ją wykonać – część 2

Sukcesja firmy jednoosobowej pomaga uporządkować sprawy biznesowe po śmierci właściciela. Jak powołać zarządcę sukcesyjne?

Przedsiębiorca jeszcze za swojego życia może ustanowić zarządcę sukcesyjnego. Alternatywnie ma prawo wskazać, że z chwilą jego śmierci wskazany prokurent stanie się zarządcą sukcesyjnym.

W tym drugim przypadku potrzebna jest zgoda prokurenta oraz zgłoszenie do CEIDG (pisemnie lub w formie elektronicznej).

(Przeczytaj pierwszą część wskazówek jak przeprowadzić sukcesję firmy)

Sukcesja firmy jednoosobowej – zarządca sukcesyjny

Do powołania zarządcy sukcesyjnego potrzebne jest:

• oświadczenie o powołaniu zarządcy sukcesyjnego w formie pisemnej,
• pisemna zgoda zarządcy na pełnienie tej funkcji,
• zgłoszenie (wpis) zarządcy do CEIDG.

Zarządca nie został ustanowiony przed śmiercią właściciela firmy? Wtedy osobę zarządzającą sprawami przedsiębiorstwa wskazuje:

• małżonek przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku,
• spadkobierca ustawowy przedsiębiorcy, który przyjął spadek,
• spadkobierca testamentowy przedsiębiorcy, który przyjął spadek,
• zapisobierca windykacyjny, który przyjął zapis windykacyjny, jeżeli zgodnie z ogłoszonym testamentem przysługuje mu udział w przedsiębiorstwie w spadku.

Czas na wybór zarządcy to dwa miesiące od śmierci właściciela firmy.

Zarząd sukcesyjny

Do powołania zarządcy sukcesyjnego przez małżonka przedsiębiorcy/spadkobiercę ustawowego przedsiębiorcy, wymagana jest zgoda osób, którym łącznie przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku większy niż 85/100.

Powołanie zarządcy po śmierci właściciela firmy składa się przed notariuszem.

Notariusz zgłasza powołanie zarządcy sukcesyjnego do CEIDG.

Zarządca sukcesyjny w spółce cywilnej

Po śmierci wspólnika spółka cywilna nie ulegnie automatycznie rozwiązaniu, jeśli:

• w umowie spółki zostanie zastrzeżone, że spadkobiercy wspólnika wstąpią do spółki na jego miejsce i zostanie ustanowiony zarząd sukcesyjny,
• w umowie spółki nie zastrzeżono, że spadkobiercy wspólnika wstąpią do spółki na jego miejsce, ale został ustanowiony zarząd sukcesyjny. 

Co w przypadku spółek dwuosobowych? Jeżeli zmarły wspólnik nie powołał zarządcy, rozwiązanie spółki ulega zawieszeniu do czasu upływu terminu przeznaczonego na powołanie zarządcy (2 miesiące od śmierci wspólnika). Jeżeli w tym czasie zostanie ustanowiony zarząd – spółka może dalej działać.

Wniosek o wpis zarządcy sukcesyjnego do CEIDG składa się:

• online, bez zbędnych formalności i konieczności wizyty w urzędzie.
• w wersji papierowej w urzędzie gminy,
• wysłać listem poleconym (z własnoręcznym podpisem potwierdzonym przez notariusza).

Złożenie wniosku o wpis zarządcy sukcesyjnego do CEIDG jest bezpłatne.

Obowiązki i prawa zarządcy

Zarządca sukcesyjny:

• posługuje się własnymi danymi, a także firmą zmarłego przedsiębiorcy z dodatkowym oznaczeniem – „w spadku”, np. Adam Nowak – zarządca sukcesyjny prowadzący przedsiębiorstwo w spadku pod firmą „Restauracja Carska Jan Kowalski w spadku”,
• wykonuje prawa i obowiązki zmarłego przedsiębiorcy wynikające z prowadzonej przez niego działalności gospodarczej oraz, te wynikające z prowadzenia przedsiębiorstwa „w spadku”,
• nie może przenieść zarządu sukcesyjnego, może natomiast ustanowić pełnomocnika do poszczególnej czynności lub pewnego rodzaju czynności,
• może pozywać i być pozywany w sprawach wynikających z wykonywanej przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej lub prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku oraz brać udział w postępowaniach administracyjnych, podatkowych i sądowo-administracyjnych w tych sprawach.

Zarządca sukcesyjny działa na rachunek właścicieli przedsiębiorstwa w spadku.

Za zobowiązania związane z prowadzeniem firmy odpowiadają właściciele. Mają też prawo do udziału w zyskach i uczestniczą w stratach wynikających z prowadzenia przedsiębiorstwa.

Zarządca nie odpowiada osobistym majątkiem za długi firmy i nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania zaciągnięte na rachunek właściciela przedsiębiorstwa w spadku. Zarządca ponosi odpowiedzialność za szkodę, jaką wyrządzi w skutek nienależytego wykonywania swoich obowiązków.

Ważnym obowiązkiem zarządcy sukcesyjnego jest sporządzenie i złożenie przed notariuszem inwentarza przedsiębiorstwa w spadku obejmującego:

• składniki przedsiębiorstwa w spadku, z podaniem ich wartości według stanu i cen z chwili śmierci przedsiębiorcy,
• długi spadkowe związane z działalnością gospodarczą zmarłego przedsiębiorcy i ich wysokość według stanu z chwili śmierci przedsiębiorcy.

Źródło: biznes.gov.pl